نقدی جامع بر آلبوم محسن چاوشی با نام حریص با توجه به معیارهای فنی موسیقایی ...

( تهیه و تنظیم : کوروش اصلانی )

آلبوم حریص کاریست جدید از محسن چاوشی که این روزها روی پیشخوان هر فروشگاهی چشم نوازی می کند. این آلبوم توسط شرکت تصویر دنیای هنر به بازار موسیقی عرضه شده است. سبک و صیاق چاوشی در این آلبوم نسبت به آلبوم های پیشین تغییر خیلی زیادی را نشان نمی دهد و این موضوع بیانگر تمایل وی برای حفظ خط مشی، در همین ژانر از موسیقی پاپ است. صدای چاوشی نیز با رنگ خاصی که دارد همسو و هم جهت با این محتواست. بعد ازاین مقدمه کوتاه به بررسی موشکافانه این اثر می پردازیم.

قطعه اول

آهنگ در سبک تکنو ترانس ساخته شده در ریتم 2/4 است. ملودی خواننده بدون مقدمه در ابتدای کار شروع می شود و باحرکت رو به بالا تا یک اوج نسبی پیش میرود و در ادامه ملودی با یک افکت خاص تزیین می شود بعد از پایان این تم بیان اصلی شعر ارائه میشود. در ادامه واریه هایی از تم اصلی به گوش می رسد و قطعه با تکرار بیان اصلی شعربه پایان می رسد. در این قطعه تنوع هارمونیک خیلی به چشم نمی خورد و فقط از دردرجات اصلی تونالیته استفاده شده است. مدولاسیون نیز وجود ندارد. ولی با همه اینتوضیحات قطعه با استفاده از تکرار موتیف های واحد، وحدت(Unity ) تماتیک را تا حدودی داراست.

قطعه دوم

قطعه با ساز بادی سنتی شروع می شود و خواننده در رژیستر پایین تم را ارائه می کند در ادامه با سکوانس، اوج ارائه می شود و با تضادی که از لحاظ تماتیک و رنگ صدای این رژیستر از صدای خواننده ایجاد گردیده کشش لازم در اوج ایجاد می شود. در این میانه صدای باران و گیتارالکتریک ذهن را برای بازگشت به ابتدای قطعه آماده می کند. در این قطعه ملودی سازبادی دیگر شنیده نمی شود و فقط در ابتدا وجود دارد این موضوع ضرورت وجودی ساز بادی سنتی را زیر سوال می برد و این سوال را در ذهن ایجاد می کند که چرا این ملودی که البته از تم اصلی هم دور است در ابتدای قطعه نواخته می شود. آهنگساز باید برای انتخاب ساز ها منطق و استدلال درستی داشته باشد و از این موضوع هدفی را دنبال کند و در پایان، باید به آن هدف نایل شود و در غیر صورت، اتفاقی که می افتد این است که یک سری تم ها را بین یک سری صدا ها تقسیم شده است و این کار نیازی به علوم مرتبط با آهنگسازی ندارد و امروزه به کمک رایانه و نرم افزارها این کار حتی بدون دخالت انسان می تواند صورت بگیرد. ما قبلا درموردتفاوتهای انسان وماشین در مقدمه نقد وبررسی آلبوم خشایار اعتمادی صحبت کرده ایم.بنا بر این، این شخص یک اپراتور صداهاست نه یک آهنگساز خوش فکر و با ذوق.

قطعه سوم

این آهنگ در ریتم آشنای 6/8 ساخته شده و تکرار موتیف ها، وحدت تماتیک را برای این آهنگ به ارمغان می آورد.ملودی خواننده نیز تمی مشابه دارد و تا پایان قطعه بدون تغییر باقی می ماند.

قطعه چهارم

نام این قطعه بوف کور است.بوف کور نام رمانی از صادق هدایت، شاهکار ادبیات مدرن ایران است که در اینجا مقدمه کوتاهی از این رمان برای آشنایی خوانندگان نقل میکنم:

...ماجرا از اینجا آغاز می‌شود که روزی راوی از سوراخ پستوی خانه‌اش(که گویا اصلاً چنین سوراخی وجود نداشته‌است) منظره‌ای را که همواره نقاشی می‌کرده‌استمی‌بیند و مفتون نگاه دختر (اثیری) می‌شود و زندگی‌اش به طرز وحشتناکی دگرگون می‌گرددتا اینکه مغرب‌هنگامی دختر را نشسته در کنار در خانه‌اش می‌یابد. دختر چندهنگامیبعد در رخت‌خواب راوی به طرز اسرارآمیزی جان می‌دهد. راوی طی قضیه‌ای موفق می‌شودکه چشم‌های دختر را نقاشی و آن را لااقل برای خودش جاودانه کند. سپس دختر اثیری راقطعه قطعه کرده داخل چمدانی گذاشته و به گورستان می‌برد. گورکنی که مغاک دختر راحفر می‌کند طی حفاری، گلدانی می‌یابد که بعداً به راوی به رسم یادگاری داده می‌شود.راوی پس از بازگشت به خانه در کمال ناباوری درمی‌یابد که برروی گلدان یک جفت چشم درست مثل آن جفتچشمی که همان شب کشیده‌بود، کشیده شده‌است . ..(منبع : سایت ویکیپدیا)

با این مقدمه به بررسی قطعه چهارم ازآلبوم حریص می پردازیم. موضوع این ترانه اشاره واضحی به داستان بوف کور ندارد، ولی شباهتهای کمرنگی دیده می شود. در ملودی خواننده گلیساندو های پر بیانی طراحی شده است که با توجه به مفهوم ترانه به هرچه بهتر ارائه کردن محتوای تراژیک کمک شایانی کرده است. گردش ملودی نیز در این آهنگ مناسب است. هارمونی کماکان در درجات اصلی گردش می کند و هنوز طراحی مدولاسیونی دراین قطعات مشاهده نمی شود. با توجه به هماهنگی محتوای ملودیک و هارمونیک و محتوای ترانه این آهنگ از قطعات خوب این آلبوم محسوب می شود.

قطعه پنجم

این آهنگ با مقدمه ای ازتکنوازی گیتار شروع می شود و با صدای هیاهوی مردم ادامه می یابد سپس با هجای "له" که البته نمونه ای آماده است، ادامه می یابد این تناقض بین صدای هیاهوی شادی مردم و ترانه ی در حال خواندن زیبایی خاصی به این قطعه بخشیده است. این آهنگ مخلوطی از تم های اسپانیایی،ترکی ، و فارسی است. در پایان صدای خواننده با همخوانی مردم پایان می گیرد.

قطعه ششم

آهنگ ششم که نام آلبوم را نیز یدک می کشد، یک آهنگ در سبک تکنو ترانس است. در این قطعه سکوانس های تونال برای ترجیع بند ترانه انتخاب شده که البته انتخاب هوشمندانه ایست. در مورد هارمونی و وحدت تونال وتماتیک نکته خاصی قابل ذکر نیست.

قطعه هفتم

مقدمه شامل فضا سازی با گیتار و پیانو است. ملودی خواننده با ارپژ هایی از پیانو و در ادامه با استاکاتو های سازهای زهی ادامه می یابد. در هارمونی، یک آکورد مینور توسط آلتراسیون درجه سوم آنبه تونالیته ماژور وارد می شود. این یک مدولاسیون به تونالیته ماژورِ همنام است واز این طریق میتوان از do minor به do major تغییر تونالیته داد. این اتفاق در جهت بیان محتوای این ترانه می افتد و بیان شیوایی را سبب می گردد. ملودی در ادامه به تونالیته اصلی باز می گردد و برای تکرار آماده می شود.

قطعه هشتم

این آهنگ نز در سبک تکنو ترانس است وبا افکت های بسیاری از صدای بوق و خنده گرفته تا صدای هیاهو و آمبولانس،تزیین شده است. ملودی البته بسیار آشناست. تمی از دهه های پیشین موسیقی ترکی استانبولی که به علت آشنایی اکثر خوانندگان این مقاله با آن از ذکر نام آن خودداری می کنم.

قطعه نهم

آهنگ به بیان خاطرات کودکی میپردازد و برای این منظور از صدای بلز در ابتدا استفاده می کند.

در این قطعه سولوی ویولن نیز در بیان این خاطرات موثر است.

قطعه دهم

قطعه با سولوی هارمونیکا آغاز می شود که این سبک ازنوازندگی یادآور موسیقی غرب (تگزاس) است. این موضوع با محتوای ترانه همخوانی ندارد خصوصا که در ادامه تکرار نمی شود.

قطعه یازدهم

آهنگ با صدای خواننده آغاز وبا پیانو همراهی می شود. در ادامه ساز سه تار فضایی عرفانی را به گوش می رساند.

در کل، آلبوم حریص، کاری نسبتا متفاوت است و امتیاز مثبتی در کارنامه آقای محسن چاوشی به حساب می آید.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: